ارتباط بین نوع فرسایش و ویژگی های فیزیکوشیمیایی در مارن های استان همدان

از آن جا که مارن ها نسبت به فرسایش بسیار حساس بوده و سالیانه هزارن تن رسوب ریز دانه و رس را راهی مخازن سدها و محل پخش سیلاب در ایستگاه های تغذیه مصنوعی می کنند و هزینه های پالایش آب شرب و پیش پالایی آب تغذیه مصنوعی را به شدت افزایش می دهد، بررسی مارن ها از ابعاد مختلف برای کارشناسان و محققان حائز اهمیت است. در این تحقیق سعی شده است تا متغیرهای مؤثر در نوع فرسایش برای مارن های استان همدان شناسایی و معرفی گردد. به همین منظور از محل انواع فرسایش در41 نقطه، تعداد 49 نمونه اخذ و برای تعیین مقدار متغیرهای فیزیکو-شیمیایی به آزمایشگاه ارسال شد. همچنین مشخصات محل نمونه برداری ها همچون شیب، موقعیت جغرافیایی و هفت پارامتر سطحی خاک برداشت شد. در41 نقطۀ فوق الذکر، آزمایش باران مصنوعی با دستگاه باران ساز کامفورست انجام و41 نمونه رسوب-رواناب اخذ و در آزمایشگاه با استفاده از روش های ساده، مقدار رواناب و رسوب آن ها اندازه گیری شد. علاوه بر این، تعداد هفت نمونه از مارن ها با اشعه ایکس آنالیز و تعداد هشت مقطع نازک از مارن ها و سنگ های همراه تهیه و با میکروسکوپ پلاریزان بررسی شد. سپس داده های غیرنرمال با لگاریتم گیری نرمال گردید و همۀ داده ها با آنالیز واریانس و آنالیز تمیزی به دو روش پلکانی و همه گانی بررسی شد. ارزیابی ارتباط متغیرهای اندازه گیری شده و اشکال فرسایش نشان داد که اسیدیته (ph) تنها متغیر معنی دار و تا حدی مؤثر در شناسایی نوع فرسایش درمنطقه است. حساسیت توابع فیشر در پیش بینی نوع فرسایش به کمک دخالت همگانی متغیرهای شیمیایی، فیزیکی و فیزیکو- شیمیایی به ترتیب معادل با 6/75، 9/82 و 78 درصد است و نشان می دهد که مجموعۀ متغیرهای فیزیکی بهتر از مجموعۀ متغیرهای شیمیایی و فیزیکو- شیمیایی نوع فرسایش را پیش بینی می کند. در نهایت به کمک این آنالیزها برای پیش بینی نوع فرسایش در مارن های همدان توابع خطی فیشر تعیین و ارائه شد.